روایت لیلة الرغائب از منظر شیعه و اهل سنت/ اعمال مخصوص شب رغبتها چیست؟
تاریخ انتشار: ۸ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۰۶۵۰۳۹
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، چند سالی است که به اشتباه عنوان «شب آرزوها» برای «لیلة الرغائب» یعنی اولین شب جمعه ماه رجب در کشور باب شده است. خلاصه روایت پیامبر اسلام (ص) به نقل از کتاب اقبال الاعمال سید ابن طاووس به این صورت است: «پیامبر گرامی اسلام در ضمن حدیثی که در آن فضائل ماه رجب را بیان میکردند فرمود از شب جمعه اول این ماه غفلت مورزید، زیرا این شب، شبی است که فرشتگان آن را «لیلة الرّغائب» مینامند؛ زیرا زمانی که یک سوم از شب جمعه اول این ماه سپری میشود، هیچ فرشتهای در آسمانها و زمین باقی نمیماند مگر آنکه در کعبه و پیرامون آن گرد میآیند؛ خداوند بر آنها نظر افکنده و خطاب به آنها میگوید:ای فرشتگان من، هر حاجتی دارید از من بخواهید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
فرشتگان میگویند: پروردگارا، حاجت ما از تو این است که روزهداران ماه رجب را بیامرزی. خداوند (تبارک و تعالی) میفرماید: چنین کردم… سپس پیامبر اسلام (ص) فرمود: هر کس پنج شنبه اول ماه رجب را روزه بگیرد و بین نماز مغرب و عشا ١٢ رکعت نماز بخواند و در حال سجده حاجت خود را از خداوند بخواهد، ان شاء اللّه تعالی حاجتش برآورده میگردد.» [۱]«لیلة الرغائب» شبی است که خداوند خواسته است تا بندگانش با میل و رغبت بهسوی عبادتش بشتابند و پس از نماز مغرب و گشودن روزه خویش، ساعتی را به اقامه نماز و استغفار و مناجات با پروردگارشان به سرآورند و بخشش و رحمت و مغفرت او را طلب کنند.
روایت لیلة الرغائب از منظر شیعه و اهل سنتالف) لیله الرغائب در نزد اهل سنت
علمای اهل سنت این روایت را جعلی دانسته و انجام این نماز را بدعت میدانند از این رو پیروان خود را از انجام آن باز میدارند هر چند این عمل در بین عوام از اهل سنت انجام میگیرد.
حافظ ابن رجب از علمای اهل سنت درباره این نماز میگوید: «و أما نماز، در ماه رجب؛ هیچ گونه نماز مخصوصی که مختص به همین ماه باشد، به پایه صحت نرسیده است و احادیثی که درباره فضیلت صلاة الرغائب در نخستین جمعه ماه رجب روایت شده، دروغ، باطل و نادرست میباشد و این نماز به نزد جمهور علما بدعت میباشد… و نخستین بار، پس از سال ۴۰۰ هجری نمایان شد، به همین خاطر پیشینیان شناختی از آن نداشتند و در مورد آن صحبت نکردند.» [۲]همچنین یکی دیگر از علمای اهل سنت در این باره میگوید: «از احادیث ساختگی حدیثی است در فضیلت جمعه اول ماه رجب که خواندن نماز رغائب و … را از اعمال این شب میداند» [۳]
ب) لیلة الرغائب در نزد شیعه
در میان شیعه اولین بار این روایت توسط سید ابن طاووس در کتاب اقبال آورده شده و پس از آن توسط علامه مجلسی در کتاب شریف بحارالانوار با ذکر سلسله سند آن یعنی ذکر نام کسانی که روایت را تا پیامبر اسلام (ص) نقل کردهاند بیان کرده است.
در سلسله سندی که علامه مجلسی ذکر کرده افرادی مانند ابو عبدالله الحسین بن علی، مسموسم (یا سموسم و یا سمرسم)، ابی الفتح نورخان عبد الواحد اصفهانی، عبد الواحد بن راشد الشیرازی وجود دارد که خود علامه آنها را مجهول میداند و مینویسد: «در کتابهای رجالی و غیره، مشخص نیست وی ثقه است یا نه» [۴]از این رو یقیناً سند این روایت ضعیف است؛ ولی شیوه و روش علما و مراجع شیعه بر آن است که در روایاتی که دستور به عبادتی را مطرح کردند و سند آنها ضعیف است حکم به استحباب میکنند و دلیل آنها روایاتی است که میفرماید اگر ثواب عملی از سوی پیامبر به کسی رسید و آن را انجام داد و بعداً معلوم شد که پیامبر آن را نفرموده خداوند ثواب آن عمل را به او میدهد؛ مثلاً امام صادق (ع) در روایتی میفرماید: «مَنْ بَلَغَهُ عَنِ النَّبِیِّ ص شَیْءٌ مِنَ الثَّوَابِ فَعَمِلَهُ کَانَ أَجْرُ ذَلِکَ لَهُ وَ إِنْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَمْ یَقُلْه؛ اگر کسی ثواب عملی از سوی پیامبر به او برسد و بر طبق آن عمل نماید، خداوند ثواب آن عمل را به او میدهد ولو اینکه رسول خدا (ص) این کلام را نفرموده باشد» [۵]البته این امر خاص به نماز و اعمال اولین شب جمعه ماه رجب نیست، بلکه در بسیاری از مستحبات جاری است و علما بر طبق آن فتوا میدهند.
لیلة الرغائب شب رغبتها استآیت الله جوادی آملی در یکی از جلسات درس اخلاق خود، لیلة الرغائب را شب رغبتها برشمرده و بیان میکند: امیدواریم که در لیلةالرغائب رغبت ما با رهبت ما هماهنگ باشد. هم از قهر و جلال خدا راهب باشیم، هم به مِهر و جمال خدا راغب باشیم؛ رغبت یعنی میل نه آرزو. لیلةالرغائب به معنای شب آرزوها نیست، بلکه شب رغبتها و گرایشها و مجذوبشدنهاست لذا آن انجذاب و گرایش و میل و شوق را میگویند رغبت، در برابر رهبت. خدای سبحان جنّاتی دارد که ما را به آنها ترغیب کرده و برای روح ما هم بهشتی دارد که ما را به آن هم ترغیب کرده است.
وی اظهار داشت: در بخش پایانی سورهٴ مبارکهٴ «قمر» چنین آمده ﴿إنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّاتٍ وَنَهَرٍ ٭ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ یعنی مردان باتقوا بهشتی دارند همین (جَنَّاتٌ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾جنت جسم و بدن است و لذایذ مادی که در آن نهرِ عسل جاری است نهرِ آب جاری است نهر شیر جاری است نهر خمر جاری است این انهار چهارگانه در این بهشت هست. اما یک بهشت دیگری دارد که آن برای روح ماست و این را با واو عطف بیان نکرده بلکه فرمود: ﴿إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ ٭ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ نه «و فی» ﴿فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ آن جنّت برای روح ماست برای جان ماست که نزد خدا قرار بگیریم.
آیت الله جوادی آملی میافزاید: اوساط اهل ایمان، رغبتشان در لیلةالرغائب به ﴿جَنَّاتٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾ است و اوحدی از اهل ایمان گذشته از اینکه ﴿جَنَّاتٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ﴾ را طالب هستند ﴿فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ﴾ را هم مورد رغبت و میل و گرایش و انجذاب خود قرار میدهند آنگاه درباره چنین گروهی گفته میشود: ﴿وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ﴾ هم جنّت بدن است هم جنّت جان است هم لذّت روح است هم لذّت تن است که انشاءالله در لیلةالرغائب به این رغبتها بار مییابیم.
اعمال شب «لیلة الرغائب»اولین پنج شنبه ماه رجب را روزه میداری، چون شب جمعه داخل شود، ما بین نماز مغرب و عشا، دوازده رکعت نماز به جای میآوری، هر دو رکعت با یک سلام به این ترتیب که در هر رکعت یک مرتبه سوره «حمد» و سه مرتبه «سوره قدر» و دوازده مرتبه «سوره توحید» میخوانی و هنگامی که از نماز فارغ شدی هفتاد مرتبه میگویی: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ]: خدایا! بر محمّد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست.
سپس به سجده میروی و هفتاد مرتبه میگویی: سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ: پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح. آنگاه سر از سجده بر میداری و هفتاد مرتبه میگویی: رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ: پروردگارا! مرا بیامرز و بر من مهرورز و از آنچه از من میدانی بگذر، تو خدای برتر و بزرگتری. دوباره به سجده میروی و هفتاد مرتبه میگویی: سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ: پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح.
سپس حاجت خود را میطلبی که به خواست خدا برآورده خواهد شد. آگاه باش زیارت حضرت رضا (ع) در ماه رجب مستحب است و انجام آن در این ماه امتیاز خاصی دارد، همان گونه که انجام عمره در ماه رجب فضیلت دارد تا جایی که روایت شده انجام آن در این ماه، در فضیلت همتای حج است و نیز نقل شده: حضرت سجاد (ع) در ماه رجب به عمره مشرّف شده بود، و شب و روز نزد کعبه نماز میخواند، و در حالی که پیوسته در سجده بود این ذکر از زبان ایشان شنیده میشد: عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ: گناه از بنده ات بزرگ شده، پس بگذر گذشت از سوی تو زیبا باشد.
ثواب نماز لیلة الرغائباز فضیلتهای روزه ماه رجب این است که به سبب انجام آن، گناهان بسیار آمرزیده میشود، و نیز نمازی در شب اولین جمعه آن شده که هر که آن را به جای آورد هنگام شب اوّل قبرش حق تعالی، ثواب آن را به نیکوترین صورت و با روی گشاده و درخشان و زبانی گویا به سوی او میفرستد، پس به او میگوید:ای حبیب من تو را بشارت باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی، بنده میگوید تو کیستی؟ به خدا سوگند من چهرهای زیباتر از چهره تو ندیدم، و سخنی شیرینتر از سخن تو نشنیدم، و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم! پاسخ میدهد: من ثواب آن نمازم که در فلان شب، از فلان ماه، از فلان سال به جای آوردی امشب نزد تو آمدم تا حقّت را ادا کنم، و مونس تنهایی تو باشم، و هراس را از تو برگیرم و هنگامی که در صور (شیپور قیامت) دمیده شود، در عرصه قیامت سایهای بر سرت خواهم افکند، پس خوشحال باش که خیر هرگز از تو جدا نخواهد شد.
پی نوشت:
۱. سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ج ۲، ص ۶۳۲،
۲. ثعالبی، لطائف المعارف، ص ۲۲۸،
۳. عجلونی جراحی، اسماعیل، کشف الخفاء و مزیل، ج ۲، ص ۴۱۷،
۴. بحار الانوار، ج ۱۰۴، ص ۱۲۳،
۵. احمد بن محمد برقی، المحاسن، ج ۱، ص ۲۵
منبع: مهر
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: شب آرزوها لیله الرغائب هفتاد مرتبه لیلة الرغائب ماه رجب ماه رجب شب رغبت ها انجام آن ثواب آن شب جمعه اهل سنت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۶۵۰۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر تعاون: کارگر از منظر اسلام ابزار نیست
به گزارش صدای ایران از ایرنا سید صولت مرتضوی روز دوشنبه در همایش "امتنان و تجلیل از کارگران و کارفرمایان و واحدهای نمونه کارگری خراسان رضوی" در مشهد افزود: کار بنا به تعبیر مقام معظم رهبری ستون فقرات اقتصاد و کارگر، ستون فقرات تولید است.
وی اضافه کرد: نفس کار و تلاش در مکتب اسلام صاحب ارزش است لذا پیامبر بر دست کارگر بوسه میزند از این جهت که کار و کارگر را بزرگ بداند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: اگر عشق به کار باشد بهره وری افزایش مییابد و اگر بهره وری افزایش یابد تولید ناخالص داخلی رشد پیدا خواهد کرد و در نهایت سرانه درآمدی مردم بیشتر میشود.
مرتضوی با اشاره به این که دهه گذشته ایران با رکود مواجه بوده است به اهمیت نامگذاری امسال از سوی رهبر معظم انقلاب با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» اشاره و اظهار کرد: لازم است که کارفرمایان تلاش کنند و دولت نیز مصمم است گره از مشکلات مردم باز کند.
وی با اشاره به تلاش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای برطرف کردن مشکلات معیشت و مسکن و بیمه کارگران ادامه داد: یکی از اقدامات این وزارتخانه توزیع کالابرگ الکترونیکی بوده که بارها گفته شده که چرا این کالابرگ به صورت نقدی پرداخت نشده است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دلیل اصلی نقدی نکردن کالابرگ الکترونیکی را اثرات تورمی آن بر بازار دانست و افزود: بیم از این داشتیم که با نقدی کردن کالابرگ الکترونیکی با یک دست بدهیم و از آن طرف از دست بدهیم.
مرتضوی اظهار کرد: تاکنون اقدامات زیادی برای تسهیل شرایط زندگی کارگران انجام شده که از جمله آن اجرای نظام جامع تامین اجتماعی بوده که کارگران میتوانند از مراکز درمانی تامین اجتماعی به صورت رایگان خدمات دریافت کنند همچنین از مراکز درمانی دانشگاهی از فرانشیز ۱۰ درصدی بهره گیرند.
کارگر از منظر اسلام ابزار نیست
وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی همچنین گفت: کارگر در منظر و مکتب پویای اسلام ابزار تولید نیست بلکه خالق شمرده میشود و در بیان امام صادق (ع)، تلاش کارگر برای تامین روزی حلال مانند فردی است که در راه خدا جهاد میکند.
وی ادامه داد: هفته کارگر فرصت مغتنمی است تا مدیران دستگاههای اجرایی، دولتمردان و صاحبان اندیشه به بررسی ابعاد پیدا و پنهان خدمات کارگران بیاندیشند، زیرا موضوع کار و کارگر عنصر تعالی دهنده همراه با پیشرفت و آبادانی برای هر جامعهای را رقم میزنند.
فروتن با اشاره به دیدار کارگران با رهبر معظم انقلاب اسلامی افزود: ایشان به تفصیل پیرامون مقام کار و کارگر سخن گفتند و تفاوت کارگر را از منظر اسلام با سایر مکاتب را بررسی کردند، زیرا از منظر دین کارگر جایگاه رفیعی دارد و جوهره پیشرفت و تعالی، کار و تلاش بیان شده است.
فروتن با اشاره به نامگذاری و رهنمود سالانه رهبر معظم انقلاب اسلامی و تاکید ایشان بر حوزه اقتصاد بیان کرد: اقتصاد زمینه ساز استقلال هر کشوری است، بر همین اساس در گذشته محتاج واردات بسیاری از لوازم و از جمله خودرو به کشور بودیم ولی امروز موشک نقطهزن تولید میکنیم.
وزیر کار گفت: برخی دولتمردان همسایه کشور فلسطین اشغالی اگر اراده کنند و اجازه ورود به جوانان انقلابی دهند، رژیم غاصب صهیونیستی از جغرافیای سیاسی جهان اسلام حذف خواهد شد و این در حالی است که این کشورها به خاطر وابستگی اقتصادی اکنون اسیر و وابسته به آن رژیم هستند.
وی ادامه داد: این در حالی است که این کشورها بر سر دریای معدن نفت نشستهاند ولی محتاج به دیگران هستند؛ از سوی دیگر و از جمله عدم اعتقاد به خدا و شهوت قدرت نمیتوانند به مردم مظلوم فلسطین یاری رسانند ولذا اگر امروز نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، قطب بندی رایج در جهان را فرو ریخته، به واسطه سرپنجه کارگران کشور است. زیرا آنان، کار را جهاد میدانند و با این نگاه، استقلال اقتصادی را پیگیری و زمینه سازی میکنند.
فروتن همچنین به انتقاد به موضوع دو قطبی سازی بین کارگر و کارفرما افزود: این در حالی است که با کمک کارگران، بنگاههای اقتصادی توسعه و گسترش پیدا میکنند و امکان حضور کارگران دیگر فراهم میشود و این همدلی در نهایت موجب پیشرفت کشور است و اگر توان علمی کارگران نبود، امروز در معادلات جهانی نمیتوانستیم اثرگذار باشیم.
وی ادامه داد: کشورما اکنون در مسیر به رشد اقتصادی است و با همکاری و همدلی مردم این مسیر همراه با جهش خواهد بود و از سوی دیگر دولت مشتاق است تا آحاد مردم صاحب سرمایه شوند و در این راستا در حال تلاش هستیم.
وزیر کار اظهار کرد:متاسفانه به دلیل پارهای از ملاحظات همچون نگاه به لبخند و اخم بیگانگان یک دهه در رکود بودیم و رشد اقتصادی در حدود نیم درصد بود؛ نقدینگی رو به افزایش همراه با تورم غیر منطقی در کشور شکل گرفت ولی دولت سیزدهم در پی کنترل تورم و رشد اقتصادی است.
این مقام مسوول گفت: دولت کاهش رشد تورم به زیر ۳۰ درصد را در سال جاری هدفگذاری کرده است تا در نهایت معیشت مردم بهبود یابد.
فروتن افزود: باید به مسکن کارگران توجه شود در حوزه مسکن کارگری بسترهای مناسبی مهیا است و کارآفرینها میتوانند در نزدیکی کارگاه خود، مکان مناسبی برای مسکن کارگران خود تهیه کنند و این موضوع در تولید ناخالص کشور و بهبود رشد اقتصادی تاثیر گذار است. همچنین با افزایش مناسب شرایط بیمه درمان و تکمیلی و تهیه مسکن مناسب در نهایت هزینه کارگران کاهش یافته و سفره آن بزرگتر و بهتر میشود.
معاون سیاسی استانداری خراسان رضوی نیز در این مراسم گفت:کارگران و کارفرمایان دوبال تولید در کشور هستند که سالیان سال مورد تاکید رهبر انقلاب اسلامی قرار گرفته اند.
سید هادی طباطبایی افزود: با وعده رهبر انقلاب در جنگ اقتصادی هم پیروز خواهیم شد و تلاش شما کارگران در جنگ اقتصادی و تولید تاثیر گذار است.
وی ادامه داد: در دفاع از امنیت خود تمام قد ایستاده ایم و زحمات شما در حوزه اقتصادی پشتوانه، گسترش حوزه امنیت و دفاعی کشور را در پی دارد.
معاون استاندار اظهار کرد: وعده صادق، به پشتوانه حضور مردم شکل گرفت و زمانی که رژیم اشغالگر قدس به سفارت کشورمان تجاوز کرد، اسراییل را از خاک خودمان و با موشک ادب کردیم و دشمن فهمید که دیگر دوران بزن در رو تمام شده است.
وی گفت: جمعه هفته آینده، دومین مرحله انتخابات مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه مشهد و کلات برگزار میشود و مردم با حضور گسترده خود همچون مرحله قبل دشمن را نا امید میکنند.
طباطبایی افزود: دشمن پیش بینی کرده بود در مرحله اول انتخابات مشارکت مردم در حدود ۲۰ درصد باشد ولی با حضور مردم جشم دشمن کور شد و استان خراسان رضوی توانست در میان کلان استانهای کشور با حضور بیش از ۴۷ درصد مردمرتبه نخست را کسب کند.